Program studiów podyplomowych
„Strategie biznesowe w gospodarce o obiegu zamkniętym (GOZ)”

1. GOZ w dokumentach i programach strategicznych UE i Polski oraz w projektach badawczych
Program wykładów:

• Cele, zadania i korzyści z realizacji GOZ w dokumentach UE i wybranych krajów
• Rola GOZ w realizacji strategii i polityk gospodarczych Polski  – Krajowa Inteligentna Specjalizacja KIS-GOZ i Mapa Drogowa GOZ
• Mocne i słabe strony wdrażana GOZ – w wybranych krajach, regionach i sektorach gospodarczych
• Dobre praktyki realizowanych projektów H2020, Interreg i innych w zakresie GOZ
• Nowe programy wspierające GOZ w UE i Polsce  – zasady możliwości udziału

Program ćwiczeń:

• Ocena regulacji i strategii GOZ i jej wpływ na działania podmiotów gospodarczych w Polsce oraz polityki regionalne
• Opracowanie założeń dla nowych projektów badawczych i wdrożeniowych w zakresie GOZ

2. GOZ jako nowy model rozwoju społeczno-gospodarczego – wyzwania dla branż, podmiotów gospodarczy i regionów
Program wykładów:

1. Nowe wyzwania w zakresie globalnych trendów społeczno-gospodarczych

• Od gospodarki linearnej do gospodarki o obiegu zamkniętym
• Istota i pojęcie GOZ
• GOZ a zrównoważony rozwój
• Rola państwa i instytucji finansowych w rozwoju GOZ

2. Charakterystyka GOZ w Polsce

• Identyfikacja bieżącej sytuacji GOZ w Polsce i wybranych regionach
• Perspektywy rozwoju modelu GOZ w Polsce i wybranych regionach
• GOZ jako szansa dla rozwoju biznesu w Polsce

3. Wskaźniki GOZ w wybranych krajach, regionach i podmiotach gospodarczych

• Przegląd wskaźników monitorowania GOZ w wybranych krajach, regionach i podmiotach gospodarczych
• Dobre praktyki
• Monitorowanie i ewaluacja wskaźników GOZ

Program ćwiczeń:

• Model GOZ w Polsce i wybranych regionach
• Identyfikacja możliwości implementacji GOZ w wybranych sektorach gospodarki
• Diagnoza wybranych sektorów gospodarki, identyfikacja celów
• Prognozowanie rozwoju, stymulanty i destymulanty wybranych sektorów
• Zdefiniowanie barier utrudniających wprowadzenie GOZ w wybranych sektorach
• Identyfikacja instrumentów umożliwiających osiągniecie przyjętych celów z zakresu GOZ w wybranych sektorach.
• Prezentacja projektów grupowych

3. Modele biznesowe GOZ i możliwości ich wdrożenia
Program wykładów:
Dynamiczne i interaktywne wprowadzenie do koncepcji zrównoważonego ekonomiczno-społeczno-gospodarczego, w oparciu o założenia 17 celów zrównoważonego rozwoju (SDGs) oraz GOZ:

• zrozumienie wpływu i zależności produkcji i konsumpcji na stan środowiska naturalnego, w szczególności w kontekście dostępu do surowców i zmian klimatu, szczegółowe omówienie celów zrównoważonego rozwoju;
• GOZ a SDGs;
• omówienie modeli biznesowych;
• zmiany modeli biznesowych i zamykania obiegów GOZ;
• strategie transformacji w kierunku GOZ;
• omówienie wybranych studium przypadków.

Program ćwiczeń:
Warsztaty poprowadzone w oparciu o metodę Business Model Canvas, w czasie których przeanalizowany zostanie model biznesowy wybranego przedsiębiorstwa uwzględniając łańcuch wartości, rolę interesariuszy oraz dostępne narzędzia IT oraz  Circulareconomytoolkit.
Na tej podstawie w drugiej części warsztatu uczestnicy zastanowią się na jakich etapach tracona jest wartość, jaki model biznesowy może być najbardziej pożądany i w jaki sposób należy go wdrożyć.

4. Ekonomiczna i techniczna ocena tworzenia produktów z odpadów – dobre praktyki ponownego użycia i recyklingu
Program wykładów:

• Założenia gospodarki odpadami i ich zgodność z wytycznymi Unii Europejskiej i w Polsce / podstawowe definicje i terminy dotyczące utylizacji oraz odpadów do wykorzystania /
• Akty prawne dotyczące gospodarki odpadami. Klasyfikacja odpadów zgodnie z Europejskim Katalogiem Odpadów i ustawodawstwem RP
• Stan środowiska a gospodarka odpadami na świecie / w Unii Europejskiej i w Polsce / według Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska EEA
• Wdrażanie zasad  „czystej produkcji”  według programów środowiskowych ONZ
• Zbiórka, segregacja, recykling, utylizacja i składowanie jako etapy zorganizowanej gospodarki odpadami
• Krajowy Plan Gospodarki Odpadami – stan prawny i organizacja zbiórki odpadów komunalnych, niebezpiecznych i pozostałych
• Problematyka zagospodarowania i utylizacji wszystkich rodzajów odpadów w świetle międzynarodowej polityki ekologicznej w ramach zrównoważonego rozwoju
• Metody zagospodarowania  odpadów jako wyraz odpowiedzialności cywilizacyjnej w aspekcie środowiskowym, ekonomicznym i technologicznym

Program ćwiczeń:

• Segregacja u źródeł jako pierwszy etap recyklingu
• Analiza ekonomiczna pod kątem wartości odzysku materiałów po recyklingu / np. ceny rynkowe materiałów /
• Przegląd i ocena technologii przetwarzania odpadów –  recyklingu
• Zasada 5R – Przegląd i analiza powtórnego wykorzystania – recyklingu odpadów w różnych gałęziach przemysłu
• Przegląd dobrych praktyk z rynku powtórnego wykorzystania odpadów w kraju i świecie. Nowy model konsumencki preferujący produkty pochodzące z recyklingu

5. Rola GOZ w branży opakowaniowej
Program wykładów:

• Wpływ GOZ na branże opakowań i tworzyw sztucznych
• Gospodarka opakowaniowa w Polsce i w świecie.
• Wykorzystanie biomateriałów w przemyśle opakowaniowym.
• Projektowanie opakowań dla recyklingu.
• Strategie GOZ dla opakowań.

Program ćwiczeń:

• Mapowanie strumieni materiałowych w gospodarowaniu opakowaniami.
• Identyfikacje barier i wskazanie szans oraz zagrożeń w przemyśle opakowaniowym.
• Warsztaty kreatywnego rozwiązywania problemów związanych z opakowaniami w GOZ.
• Projektowanie opakowań zgodnie z wykorzystaniem metodyki Design Thinking.

6. Rozwiązania technologiczne i strategie GOZ podmiotów gospodarczych. Symbioza przemysłowa. Dobre praktyki przedsiębiorstw i samorządów

• Analiza i ocena rozwiązań technologicznych pod kątem zgodności z założeniami GOZ na przykładzie wybranych przedsiębiorstw w Polsce
• Symbioza przemysłowa na świecie – uwarunkowania prawne i technologiczne
• Wyniki z realizacji projektu Symbi – dobre praktyki symbiozy przemysłowej  w Polsce 
• GOZ a symbioza przemysłowa – możliwości wdrożenia rozwiązań w regionach w Polsce

7. Możliwości pozyskiwania funduszy i programy wspierające GOZ. Zielone zamówienia publiczne w GOZ

• Analiza i ocena projektów i programów wspierających działania w zakresie GOZ dla przedsiębiorców, nauki i NGO ze środków krajowych (fundusze strukturalne, NFOSiGW, MSZ, fundusze regionalne)
• Analiza i ocena projektów i programów wspierających działania w zakresie GOZ dla przedsiębiorców, nauki i NGO ze środków krajowych (Horyzont Europa, Fundusze Norweskie, Life, Interreg)
• Rola Zielonych Zamówień i zamówień zgodnych z GOZ zasady i dobre praktyki
• Ocena możliwości dofinansowania działań w zakresie budownictwa zgodnego z założeniami GOZ

8. Tworzywa sztuczne a modele biznesowe i strategie GOZ
Program wykładów:

• Wpływ tworzyw na środowisko i gospodarkę: determinanty GOZ
• Rozwój i komercjalizacja modeli biznesowych w obszarze tworzyw sztucznych
• Tworzywa sztuczne a gospodarka obiegu zamkniętego – problemy implementacyjne
• Strategie rozwoju wykorzystania tworzyw sztucznych zgodne z koncepcją GOZ.

Program ćwiczeń:

• Efektywność ekonomiczna wykorzystania tworzyw a gospodarka obiegu zamkniętego – problemy pomiaru. 
• Identyfikacja możliwości zamykania obiegu tworzyw od fazy projektowej do końca cyklu życia.
• Studia przypadków: dobre praktyki i niepowodzenia modeli biznesowych gospodarowania tworzywami sztucznymi
• Projekt: ocena kosztów i korzyści  stosowania praktyk GOZ w ramach łańcuchów tworzenia wartości wykorzystujących tworzywa

9. Modele biznesowe w energetyce konwencjonalnej a możliwości wdrażania GOZ
Kurs koncentruje się na wprowadzeniu do koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym ze szczególnym uwzględnieniem sektora energetycznego. Zaprezentowana zostanie perspektywa gospodarcza, społeczna i środowiskowa w oparciu o zintegrowane modelu opartym na zasobooszczędnym podejściu w całym łańcuchu wartości. W szczególności zaprezentowane zostaną następujące zagadnienia:

• Cele GOZ w kontekście modeli biznesowych.
• Prezentacja różnych opcji i podejść do modeli biznesowych związanych z GOZ.
• Charakterystyka cyrkularnych modeli biznesowych – główne cele, założenia i wymagania.
• Mapa drogowa wdrażania GOZ a energetyka.
• Możliwości adaptacji energetyki konwencjonalnej opartej na węglu do koncepcji GOZ i realizacji celów klimatycznych poprzez wykorzystanie ubocznych produktów spalania.
• Bezodpadowa energetyka konwencjonalna – szanse, możliwości, zagrożenia
• Wskaźniki wdrażania GOZ w sektorze energetycznym.
• Potencjał; środowiskowy wdrażania GOZ w energetyce
• Przegląd przykładów wdrożenia GOZ.

10. Strategie zarządzania ryzykiem w warunkach GOZ
Program wykładów:

• Ryzyko i niepewność.  Negatywne i pozytywne strony ryzyka.
• Ryzyko w działalności gospodarczej. Rodzaje ryzyka.
• Wdrożenie modelu GOZ w przedsiębiorstwie a jego ekspozycja na ryzyko.
• Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie – ujęcie tradycyjne.
• Współczesne podejście do zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie.
• Zastosowania derywatów do zarządzania ryzykiem – szanse i zagrożenia dla podmiotów gospodarczych.

Program ćwiczeń:

• Identyfikacja czynników ryzyka w działalności podmiotów gospodarczych.
• Ryzyko o charakterze zewnętrznym. Ryzyko o charakterze wewnętrznym.
• Projekt w postaci prezentacji.

11. GOZ i czystsza produkcja. Dobre praktyki z przemysłu

• Założenia czystszej produkcji i sposoby pomiaru
• Program czystszej produkcji w Polsce i na świecie – cele i zadania
• Wpływ czystszej produkcji na strategie biznesowe przedsiębiorstw
• Czystsza produkcja a społeczna odpowiedzialność biznesu i ekoinnowacje – możliwości raportowania
• Dobre praktyki rozwiązań czystszej produkcji w wybranych branżach przemysłu

12. Znaczenie i rozwój OZE w kontekście GOZ. Eko-projektowanie
Program wykładów:

• Globalne problemy ochrony środowiska i jego degradacji oraz tzw. ocieplenie klimatu
• Wprowadzenie podstawowych pojęć i modeli biznesowych GOZ
• Rola GOZ w polityce i strategii UE i innych krajów, w tym Chin – narzędzia i instrumenty wspierające transformację w kierunku GOZ oraz cena kosztów  korzyści transformacji w kierunku GOZ
• Źródła emisji CO2 (emisja innych gazów tzw. cieplarnianych) oraz ich wpływ na zmiany klimatyczne
• Rozwój recyklingu odpadów poużytkowych i poprodukcyjnych z preferowanym odzyskiem produktowym i materiałowym
• Nowoczesne, innowacyjne technologie odzysku produktowego i materiałowego (opakowania, PWzE, ZSEE)
• Przejście do gospodarki zamkniętego obiegu materiałowego jako imperatyw nowoczesnej gospodarki
• Gospodarka o Obiegu Zamkniętym (GOZ) jako nowoczesny model gospodarczy
• Eko-projektowanie jako fundament GOZ
• Wdrożenie Odnawialnych Źródeł Energii (OZE)  w GOZ
• Dobre praktyki wdrażania modeli biznesowych GOZ

Program ćwiczeń:

• Omówienie Mapy drogowej GOZ, która jest jednym z projektów strategicznych Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, a tym samym wpisuje się w całościową wizję rozwoju kraju.
• Omówienie zasad: GOZ jako modelu gospodarczego, w którym spełnione są następujące podstawowe założenia:
  1. wartość dodana surowców/zasobów, materiałów  i produktów jest maksymalizowana lub
  2. ilość wytwarzanych odpadów jest minimalizowana,  a powstające odpady są zagospodarowywane  zgodnie z hierarchią sposobów postępowania  z odpadami  (zapobieganie powstawaniu odpadów, przygotowywanie do ponownego użycia, recykling, inne sposoby odzysku, unieszkodliwienie).
• Wpływ GOZ na zrównoważony rozwój firm. Praktyczne ćwiczenia pozwolą studentowi dostrzec wpływ GOZ na rozwój gospodarczy i strategii konkurencyjności organizacji.
• Identyfikacja koniecznych zmian świadomości społeczeństwa. Student będzie mobilizowany do kreatywnego myślenia. Zadaniem studenta będzie identyfikacja koniecznych zmian w przedsiębiorstwie.

13.  Ślad węglowy (CF) i  środowiskowy (LCA) a GOZ. Analiza przepływu materiałów i efektywność zasobów bazy modeli biznesowych GOZ dla MSP

• Ślad węglowy i środowiskowy w polityce Polski i UE
• Zasady naliczania śladu węglowego  – ujęcie teoretyczne zgodnie z normą ISO 14067 
• Oprogramowania  śladu węglowego – zajęcia praktyczne
• Ślad środowiskowy i ekologiczny w wybranych branżach przemysłu i regionach

14. Seminarium dyplomowe

• Typologia badań naukowych.
• Zasady i metody prowadzenia badań naukowych.
• Konstrukcja planu i struktura pracy dyplomowej.
• Wybór i selekcja źródeł literatury do przygotowania pracy dyplomowej.
• Dyskusja w problematyce poruszanej w obszarach badawczych studentów.